Filii Lamberti - LaTeX Workshop voor Beginners

Logo

Deze workshop biedt een praktische introductie tot LaTeX, met aandacht voor documentopmaak, formules, figuren, tabellen, code snippets, referenties en het delen van projecten.

View the Project on GitHub Allyson-Robert/filii-latex

Georganiseerd door: Filii Lamberti (Website)

Spreker: Allyson Robert (PhD Researcher at X-LAB UHasselt, LinkedIn)

Op deze pagina vind je een groot deel van de informatie die aan bod komt in de LaTeX-workshop van Filii Lamberti. Gebruik deze pagina als uitvalsbasis of als referentie door het academiejaar. Aarzel niet om vragen te stellen of hulp te vragen aan medestudenten, Filii-leden of assistenten.

Inleiding

Hoe ziet een LaTeX document eruit?

Een latex document bestaat uit een *.tex bestand. Dit wordt dan gecompileerd en produceert een PDF bestand. Hieronder is een minimaal voorbeeld van zo een tex-bestand.

\documentclass{article}

\title{Oefening 1}
\author{Allyson Robert}
\date{\today}

\begin{document}
  \maketitle
  \tableofcontents
  \section{Introduction}
\end{document}

Documentclass en Packages

Overleaf: Geen Installatie Nodig

LaTeX gebruiken is nog nooit zo gemakkelijk geweest. Je kan een online editor gebruiken waardoor je niets hoeft installeren. De meest gebruikte editor is momenteel www.overleaf.com en heeft vele voordelen.

Let wel op dat Overleaf zeer gebruiksvriendelijk wilt zijn en dus een groot aandeel veelgemaakte fouten detecteert en achter de schermen verbeterd. Je kan het aantal errors zien in de editor, hou deze in het oog en verbeter ze zelf vooraleer de problemen te hoog opstapelen en onhandelbaar worden.

Vergelijkingen

In LaTeX kun je vergelijkingen op verschillende manieren invoegen, afhankelijk van de complexiteit en de plaatsing in je tekst. Voor meer gedetailleerde uitleg en voorbeelden over het werken met vergelijkingen in LaTeX, kun je de Overleaf-handleiding raadplegen: Mathematical Expressions.

Formules in de tekst

Voor korte formules in de tekst gebruik je de wiskundemodus door formules tussen \( ... \) of $ ... $ te plaatsen, zoals in \( x^2 + y^2 = c^2 \).

Formules in blokken

Voor grotere of complexere vergelijkingen die je wilt uitlijnen, gebruik je blokomgevingen zoals align, beschikbaar via de amsmath package. Hiermee kun je meerdere vergelijkingen netjes onder elkaar zetten en uitlijnen, bijvoorbeeld:

\usepackage{amsmath}
…
\begin{align}
  \sum \vec{F} = 0 &\Rightarrow \vec{v} = \text{cte}\\
  %
  \vec{a} &= \frac{\sum \vec{F}}{m} \\
  %
  \vec{F}_{A\to B} &= -\vec{F}_{B \to A}
\end{align}

Figuren

Figueren spelen een cruciale rol in wetenschappelijke documenten, en LaTeX biedt uitgebreide mogelijkheden om afbeeldingen en diagrammen professioneel weer te geven. Of je nu vectorafbeeldingen of bitmaps gebruikt, LaTeX zorgt ervoor dat je figuren er scherp en goed uitgelijnd uitzien.

Met behulp van de graphicx package kun je eenvoudig afbeeldingen invoegen en aanpassen, terwijl meer geavanceerde gebruikers met TikZ zelfs volledig geïntegreerde diagrammen kunnen tekenen. In dit gedeelte leer je hoe je figuren correct in je document kunt plaatsen, hoe je meerdere figuren naast elkaar kunt weergeven, en hoe je onderschriften en labels toevoegt voor referenties.

Figure Environment

Wil je een figuur toevoegen aan jouw document dan kan dit met de figure environment die met de graphicx package beschikbaar is.

\usepackage{graphicx}
\usepackage{float}
…
\begin{figure}[H]
  \centering
  \includegraphics[width=\textwidth]{img/pikachu_transparent.png}
  \caption{Fat Pikachu is best Pikachu}
  \label{fig:pikachu}
\end{figure}

Merk op dat er in dit voorbeeld een caption en label aanwezig zijn. Je figuren dienen in verslagen steeds een woordje uitleg te bevatten om de lezer te begeleiden bij het interpreteren van de figuur. Zie ook dat er gebruik gemaakt is van de float package, deze zorgt ervoor dat figuren exact staan waar je ze wil.

Minipages

Wil je meerdere figuren naast of onder elkaar plaatsen dan is de minipage package wat je zoekt. Je kan ook subfigures gebruiken maar die geeft minder controle. Hier is een voorbeeld voor twee zij-aan-zij figuren.

  \begin{minipage}{0.45\textwidth}
  …
  \end{minipage}
  \hspace{0.05\textwidth}
  \begin{minipage}{0.45\textwidth}
  …
  \end{minipage}

TikZ Ultimate Power (advanced users only)

Voor de meer gevorderde gebruikers biedt LaTeX een krachtige tool genaamd TikZ, waarmee je dynamisch afbeeldingen kunt tekenen. Dit heeft als voordeel dat de stijl van de afbeeldingen consistent blijft met de rest van je document, wat zorgt voor een uniforme en professionele uitstraling.

Om gebruik te maken van deze functionaliteit, moet je het TikZ package inladen in je LaTeX-document. Een handige manier om complexe figuren te creëren is door gebruik te maken van Geogebra 5. Met Geogebra kun je eenvoudig tekeningen maken en deze vervolgens exporteren als PGF/TikZ-code, die je direct in je LaTeX-document kunt opnemen.

Een belangrijk aandachtspunt bij het gebruik van TikZ is dat het snel zwaar kan worden om te compileren, vooral bij complexe tekeningen. Dit kan leiden tot langere wachttijden bij het genereren van je document. Mocht je echter hulp nodig hebben bij het genereren van TikZ-code, kan ChatGPT je ook hierbij ondersteunen. ChatGPT kan codevoorbeelden geven en je begeleiden bij het maken van complexe diagrammen en tekeningen in TikZ.

Tabellen

Naast figuren zal je ook regelmatig nood hebben aan tabellen, deze kunnen heel omslachtig zijn om te maken. Je hebt er de tabular en tables environments voor nodig. De eerste helpt je met de inhoud van de tabel, terwijl de tweede je helpt om dit te verwerken in je tekst. Zo kan je aan jouw tabel een caption toevoegen en deze centreren in het blad.

Structuur van een Tabel

\usepackage{tabularx}
...
\begin{table}[!htpb]
  %
  \centering
  \caption{Example of a table}
  \label{tab:example_tab}
  %
  \begin{tabular}{|l|r|c|}
    \hline
    a & b & c \\ \hline
    1 & 2 & 3 \\ \hline
  \end{tabular}
  %
\end{table}

Tabellen Makkelijk Maken

Tabellen maken kan heel vervelend zijn, gelukkig zijn er tools om dit gemakkelijk te maken. Zo is er www.tablesgenerator.com.

Code Snippets

Voor de informatici onder ons, en de toekomstige computationele wiskundige/fysici, is het altijd nuttig om stukjes code in een document te kunnen plaatsen. Ook dit kan, hiervoor gebruikt je bijvoorbeeld de listings package. Hier is een voorbeeld.

\usepackage{listings}
…
\begin{lstlisting}[language=Python,label=listing:python,caption=Python example with caption and label]
import webbrowser
def open_youtube_video():
    url = "https://www.youtube.com/watch?v=dQw4w9WgXcQ"
    webbrowser.open(url)
open_youtube_video()
\end{lstlisting}

Merk op dat de verbatim package en environment van dezelfde naam je toelaten om alles letterlijk te laten plaatsen in het document.

Referenties

Verwijzen naar vergelijkingen of figuren

Referenties in LaTeX worden beheerd met behulp van de hyperref en cleveref packages. Om een object zoals een vergelijking, figuur, of sectie te refereren, voeg je eerst een label toe met \label{}. Gebruik \ref{} of \cref{} om daarna naar dit object te verwijzen in je tekst. De cleveref package zorgt ervoor dat LaTeX automatisch het type referentie (zoals “Figuur” of “Vergelijking”) herkent en correct weergeeft. Dit maakt het eenvoudig om consistente en duidelijke verwijzingen in je document te creëren.

\usepackage[colorlinks=true]{hyperref}
\usepackage{cleveref}
…

Bibliografie

In LaTeX wordt de bibliografie beheerd met de biblatex-package, waarmee je eenvoudig referenties kunt toevoegen en beheren. Je maakt hiervoor een apart .bib-bestand aan, zoals references.bib, waarin je bronnen vermeldt. Voeg dit bestand toe aan je LaTeX-document door \addbibresource{references.bib} in de preamble te plaatsen.

% De volgende twee regels gaan in je preamble
\usepackage{biblatex} 
\addbibresource{references.bib}
...

In de tekst kan je verwijzer naar bronnen met \cite{key}.

% Onderstaande regel zet je in je document waar je een referentielijst wilt hebben
\printbibliography

Om de bibliografie weer te geven, gebruik je \printbibliography. Dit zorgt ervoor dat de geciteerde bronnen in de lijst verschijnen. Gebruik het \cite{key}-commando om een specifieke bron te citeren. De key is een unieke identifier die je aan elke bron in je .bib-bestand toekent, en die je gebruikt in het \cite{key}-commando om naar die specifieke bron te verwijzen in je LaTeX-document. Wil je echter alle bronnen uit het .bib-bestand weergeven, ook ongeciteerde, dan kun je \nocite{*} gebruiken, maar dit wordt doorgaans afgeraden. Hieronder een voorbeeld van een .bib-bestand met meerdere bronnen. Gebruik deze bronnen of kijk naar deze link om te weten welke velden nodig zijn voor elke bron of elk type document. BibLaTeX bied ook extra types aan voor de referenties, een lijst kan je vinden op de website van Overleaf.

Voorbeeld references.bib:

@online{Overleaf,
  title = {Learn LaTeX},
  author = {Overleaf},
  url = {https://www.overleaf.com},
  urldate = {2023-09-24}
}

@online{OverleafMath,
  title = {Mathematical Expressions},  
  author = {Overleaf Learn}, 
  url = {https://www.overleaf.com/learn/latex/Mathematical_expressions},   
  urldate = {2023-09-24}
}

@online{OverleafFigures,
  title = {How To Write a Thesis - Figures and Tables},  
  author = {Overleaf Learn}, 
  url = {https://www.overleaf.com/learn/latex/How_to_Write_a_Thesis_in_LaTeX_(Part_3)%3A_Figures%2C_Subfigures_and_Tables},   
  urldate = {2023-09-24}
}

@online{StackExchangeMinipage,
  title = {How to use figure inside a minipage?},  
  author = {user11232 and Christian Lindig}, 
  url = {https://tex.stackexchange.com/a/55339},   
  urldate = {2023-09-24}
}

Delen van Projecten

Het delen van LaTeX-projecten kan eenvoudig via platforms zoals Overleaf. Om een project te delen, kun je het project exporteren als een .zip-bestand via het menu “Download → Source”. Dit bestand kan vervolgens worden geüpload naar een nieuw Overleaf-project door te kiezen voor “New Project → Upload Project”. Om samen te werken, kun je het project delen door een e-mailadres in te voeren onder “Share”. Hiermee kunnen meerdere gebruikers tegelijkertijd aan hetzelfde document werken, wijzigingen bijhouden en verschillende versies beheren via de geschiedenisfunctie.

Projecten Importeren/Exporteren

Samenwerken aan een project

Miscellaneous

Hier zijn nog enkele tips die je kan gebruiken in je LaTeX carriere.

Fysica studenten: Template voor Verslagen

Deze lijst biedt handige links met korte uitleg voor elk aspect van de LaTeX-workshop en andere relevante bronnen.

Veel succes met je LaTeX projecten!

Last edited: September 4th, 2024